بيشتر مردم فكر مي‌كنند بايد با فلان آدم فلان طور رفتار كنم تا مرا دوست داشته باشد؛ اين طرز فكر اشتباه است. براي نزديك‌شدن به يك فرد و گرفتن نتيجه مثبت بيش از يك راه وجود دارد. راهي را انتخاب كنيد كه براي‌تان راحت‌تر است. اگر با طرف در مورد فوتبال صحبت مي‌كنيد و متوجه شديد او اصلا به ورزش علاقه ندارد، فورا جهت صحبت را به موضوعي ديگر (بچه‌ها، كار و...) كه او دوست دارد تغيير دهيد. البته كسی در این زمینه موفق‌تر است كه با مطالعه و ارتباط با وسایل ارتباط جمعی در مورد موضوعات مختلف اطلاعات خوبی داشته باشد تا راه برای هر نوع صحبت كاملا باز بماند.

چقدر با دقت به خودتان توجه كرده‌ايد؟ براي پا‌سخ به اين سوال در يك آزمون كوچك شركت كنيد. 20 جمله بنويسيد كه همه آن‌ها با «من» شروع شوند: «من اهل پيشرفت هستم»، «من مادر خوبي هستم» و... بعد از يك دوست قابل اعتماد بخواهيد 20 جمله در مورد شما بنويسد كه با «شما» شروع شود. حالا اين 2 را با هم مقايسه كنيد.  معمولا آدم‌ها بعضي واقعيات را در مورد خودشان پنهان مي‌كنند. حالا اگر به‌عنوان مثال، شما به نظر خودتان كاملا ايده‌آل و بي‌آلايش هستيد اما به نظر دوست‌تان خشن و بي‌فكر لازم است كه به خودتان برگرديد و با توجه به برداشت ديگران از خودتان، تغييرات لازم را در افكار و رفتارتان بدهيد.

 

در ارتباطات روزانه با آدم‌هاي مختلفي روبه‌رو مي‌شويم و اگر انتظار داشته باشيم همه ايده‌آل يا باب ميل ما رفتار كنند كاملا غيرمنطقي عمل كرده‌ايم. حالا اگر به هر دلیلی چنین آدمی همسرتان باشد كار بسیار سخت‌تر می‌شود چون ناچارید یك عمر را با او سپری كنید و باید روشی را انتخاب كنید كه كمترین اثر مخرب را بر زندگی خودتان و فرزندان‌تان داشته باشد. يك گروه بسيار سخت از اين افراد آدم‌هاي بسيار تدافعي هستند و كنار آمدن با آن‌ها به مهارت‌هاي خاصي احتياج دارد. این آدم‌ها همیشه خودشان را دست بالا می‌گیرند و معتقدند تمام افكار و رفتار آن‌ها درست است و دنیا باید از آن‌ها پیروی كند! بر این اساس اگر كوچك‌ترین رفتاری ببینند كه بر خلاف میل آن‌هاست فورا سپر در دست گرفته و وارد جنگ تن‌به‌تن می‌شوند، چون هر حرف یا رفتار مخالف نظرشان را با منظور و نیت ایجاد اذیت تلقی كرده و باید هر طور شده طرف را به خاك بنشانند! دفاع از خود در مقابل حملات تدافعي آن‌ها روشي است كه اكثر ما به‌كار مي‌گيريم در حالي‌كه اين كار آن‌ها را تدافعي‌تر مي‌كند.

بعضي از اين افراد مي‌گويند كه تدافعي نيستند بلكه حساسند و اين تصور اشتباه است. آدم‌هاي حساس توجهي دقيق به همه چيز نشان مي‌دهند و دركي عميق دارند بنابراين اصلا ديگران را اذيت نمي‌كنند اما حالت تدافعي، فرزند نا‌خلف شرمندگي است. اگر فرد در محيطي رشد كرده كه به شدت و با خشونت  مورد قضاوت قرار گرفته باشد اين حس در او شكل مي‌گيرد كه اساسا بي‌كفايت است و شرم در سيستم رواني او غا‌لب مي‌شود. اين افراد مثل هزاران تن «تي ان تي» هستند كه با هر تلنگري منفجر مي‌شوند و ديگران را آزار مي‌دهند. وقتي در مهماني از آن‌ها مي‌پرسيد: «برايت سالاد بريزم؟» با عصبانيت مي‌گويند: «يعني آنقدر عقب‌مانده‌ام كه نمي‌توانم با قاشق‌هاي مدل جديد سالاد بريزم؟!» يا اگر سهوا حين روبوسي با آن‌ها چشم‌هاي‌تان را ببنديد، مي‌گويند: «به نظر او من زشت و بد هستم و مي‌خواست مرا نبيند!» تمام رفتارهای دیگران برای آن‌ها معنی‌دار و اكثرا به قصد آزار و اذیت است و با این افكار زندگی را بر خود و اطرافیان تلخ می‌كنند. چطور مي‌توانيم با اين افراد ارتباطي خوب‌، رضايت‌بخش و با اعتماد متقابل برقرار كنيم؟

هيچ‌وقت! واقعا چنين ارتباط گرم و خوشايندي با این افراد ممكن نيست‌، سعي نكنيد و اميد نداشته باشيد. در ارتباط عالي و سطح بالا به دو ذهن سالم احتياج است و اين افراد تفكر والای انساني ندارند و مدل خزندگان رفتار می‌كنند!   

تعجب نكنيد چون زير بخش عالي مغز كه تعاملات اجتماعي و منطق را به عهده دارد، قسمت ابتدايي مغز است كه در خزندگان هم وجود دارد و فقط ترس را حس مي‌كند. پيام اين قسمت به اين صورت است: «من به حد كافي ندارم.» حالا اين نداشتن مي‌تواند پول، عشق، اعتبار، شهرت و هر چيزي باشد. يك خزنده فقط اين را مي‌داند: كسي مي‌خواهد به من آسيب برساند! اين افراد هم از منابع مختلف احساس خطر مي‌كنند يك روز همكارشان دشمن است، روز ديگر همسر و بچه‌ها يا تمام دنيا! منطق در اين افراد وجود نداشته و نسبت به عواطف غير دفاعي مثل عشق‌، سرگرمي و تفريح چشم‌هاي‌شان بسته است.

 

نكته كليدي اين است كه نبايد سعي كنيد آن‌ها را راضي نگه‌داشته يا احساسا‌ت‌تان را براي‌شان بيان كنيد. بايد مثل لاك‌پشت پوششي عاطفي براي خود درست كنيد و براي جلوگيري از عصبانيت در مقابل رفتار آن‌ها بخش حساس اجتماعي ذهن‌تان را در پوشش نگهداريد. واكنش نشان ندهيد و وقتي ياوه‌سرايي را شروع كرد بدون نشان دادن واكنش، به يك موضوع ديگر فكر كنيد و اصلا با آن‌ها جروبحث نكنید، چون پای موضوعات دیگر حتی مربوط به 30 سال قبل وسط كشیده می‌شود! خوبي‌ها و نكات مثبت آن‌ها را هم ببينيد و به‌جاي مخالفت اين نكات را منعكس كنيد. در پاسخ به آن‌ها بگوييد: «مشكلي نيست هر طور دوست داريد. اين روش به خوبي پاسخ داده، آن‌ها را آرام كرده و جنگ به راه نمي‌اندازد.»

بعد در درون خودتان هم زمزمه كنيد مشكلي نيست، او اين‌طوري است. فقط بدي وجود ندارد و همه‌چيز بهتر مي‌شود. آرام باشيد و مثل او توهين و افترا نزده و دعوا نكنيد. شما كه دوست نداريد مثل آن‌ها بخش خزنده مغزتان را غالب كرده و بي‌منطق باشيد‌؟! ضمنا هر دفاعی كه بكنید بعدها دوباره علیه خودتان استفاده می‌شود. سعی كنید كمترین مجادله را داشته باشید و صحبت‌های او را نشنیده بگیرید. كار سختی است چون گاها به شما توهین می‌شود ولی حتی اگر شده محیط را موقتا ترك كنید تا چیز بیشتری نشنوید. مهم‌ترین اقدام عدم تحریك فكری این افراد است تا آرامش تا حد ممكن فراهم شود. فراموش نكنید حتی تلخ‌ترین انسان‌ها هم نكات روشنی دارند كه اگر به یاد بیاورید تحمل آن‌ها راحت‌تر می‌شود به‌خصوص كه ریشه بسیاری از رفتارهای بد به خود آدم‌ها ربط نداشته و دیگران در ایجاد آن‌ها نقش اصلی را داشته‌اند.